Ein hyllest til poteten

Nei, det er ikkje eg som hyllar poteten. Denne boka, derimot! Potetboka, med undertittelen Smakebitar av historia til verdas viktigaste knoll (Samlaget, 1993), hyllar poteten på grensa til det reaksjonære. Det er heilt fantastisk. Lat oss sjå.

(Eit lite frampeik: Legg merke til kva ungen heilt fremst går og ber på ...)

Eg hugsar ikkje heilt korleis boka kom i hus. Det er mogleg eg kjøpte henne på sal for mange år sidan.  Det er ei bok for barn, så teksten er sjølvsagt deretter. Det er sikkert difor det er så mange samansette ord med bindestrek, også. Det var visst trend ein gong i tida. (Her finn vi bindestrek i ord som "potet-slag", potet-presten", "Andes-fjella", "potet-plante"og "Landbruks-høgskulen på Ås".) Uansett, det er fine illustrasjonar, fine historier og mykje nyttig faktakunnskap om ulike potetsortar.  

Men eg merka eg blei ein smule skeptisk då Knut deklarerte høgt frå avsnittet som handla om potetgull. Først, illustrasjonen:

Her ser vi mor, far, barn og potetgullskåla samla framfor tv-en. Mor ser litt hypnotisert ut, og far har kanskje nokre kilo ekstra. Barnet har blikket festa på potetgullskåla. Så her forventar vi jo ein faktatekst om at potetgull ikkje er så veldig sunt. Men neida! I ei potetbok, som hyllar poteten frå a til å, kan ein sjølvsagt ikkje skriva det! Lat oss koma til høgdepunktet i boka, nemleg teksten under biletet:

Ganske fantastisk!!! Eg veit ikkje kven desse engelske forskarane er, og eg tvilar på at dette var vanlege helseråd ein gav i 1993. Eg måtte sjølvsagt googla forfattaren Olav Norheim, og kva fann eg ut? Jau: Han (og illustratøren) fekk Kulturdepartementets fagbokpris for denne boka (eg skal ikkje hetsa dei for det, boka er jo fin). Dessutan har han vore med og skrive manus til Smørbukk. Her er Smørbukk: 

Og då er det nærliggjande å spørja: Kva har Smørbukk, eit barn i vekst, mest godt av å eta? Eple eller potetgull? Eller kanskje smør? Ja, ikkje veit eg. Det er lett å bli forvirra, anten ein les kosthaldsråd i 1993 eller i dag.